Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to przewlekły proces zapalny błony śluzowej jelita. Nieleczona choroba może prowadzić do powstania owrzodzeń, obrzęków ściany jelita oraz niebezpiecznych dla zdrowia powikłań, które objawiają się uciążliwym bólem. Całkowite wyleczenie wrzodziejącego zapalenia jelita nie jest możliwe, jednak zastosowanie właściwej terapii umożliwia osiągnięcie długotrwałej remisji i całkowitego ustąpienia objawów na długi czas. Zastanawiasz się, jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego? Przedstawiamy wszystkie możliwości – zarówno terapię farmakologiczną, jak i dietoterapię oraz psychoterapię. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leczenie farmakologiczne Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to schorzenie należące do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit. Uważa się, że w etiopatogenezie WZJG najbardziej istotną rolę odgrywają zaburzenia immunologiczne oraz predyspozycje genetyczne. Choroba ta dotyka najczęściej osoby młode – szczyt zachorowań przypada między 20. a 40. rokiem życia. Dane epidemiologiczne wskazują, że częstość występowania tego schorzenia w ostatnich latach wzrasta. Dlatego tak wielu badaczy pracuje nad tym, jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego, poszukując najbardziej skutecznego leku, który jednocześnie będzie mieć jak najmniej skutków ubocznych. Leczenie WZJG aminosalicylanami Aminosalicylany to najdłużej stosowane leki na wrzodziejące zapalenie jelita grubego. W grupie tej znajduje się sulfasalazyna i mesalazyna. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego aminosalicylanami? Ich rolą jest hamowanie produkcji leukotrienów, prostaglandyn, tromboksanów, czynnika aktywującego płytki i interleukin. Aminosalicylany powstrzymują również migrację komórek stanu zapalnego i aktywują antyproteazy. Stosuje się je zarówno w fazie zaostrzenia, jak i remisji WZJG. Aminosalicylany przyjmuje się doustnie lub doodbytniczo. Leki te w formie czopków lub wlewek doodbytniczych stosuje się w przypadkach, gdy proces chorobowy obejmuje odbytnicę i esicę. Glikokortykosteroidy w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego Glikokortykosteroidy to drugie pod względem częstości stosowania leki na WZJG. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego glikokortykosteroidami? Mają one właściwości przeciwzapalne. Włącza się je do leczenia, gdy aminosalicylany nie przynoszą satysfakcjonujących efektów. Stosowane są doustnie, a w przypadkach ciężkich zaostrzeń dożylnie. Glikokortykosteroidy są lekami stosowanymi wyłącznie do zainicjowania remisji choroby, a ich dawka powinna być sukcesywnie redukowana. W momencie osiągnięcia poprawy stanu zdrowia chorego należy odstawić glikokortykosteroidy. Leczenie zazwyczaj trwa 2-3 miesiące. Immunosupresyjne leczenie WZJG W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy leczenie glikosteroidami nie przynosi poprawy klinicznej (steroidooporność) lub gdy ich odstawienie powoduje nawrót choroby (steroidozależność) podaje się leki immunosupresyjne. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego immunosupresantami? Zasadą ich działania jest obniżenie odporności organizmu, które prowadzi do złagodzenia objawów choroby, ale jednocześnie może wywołać skutki niepożądane. Najczęściej stosowanymi w leczeniu WZJG lekami z tej grupy są azatiopryna i 6-merkaptopuryna. Ich wadami są: opóźnione działanie (pierwsze efekty po kilku tygodniach) oraz zaburzenia hematologiczne. Z kolei cyklosporyna działa bardzo szybko (remisja następuje w ciągu 5-7 dni), lecz cechuje się licznymi działaniami toksycznymi w stosunku do takich narządów, jak nerki, wątroba i układ nerwowy. Bezpieczniejszym lekiem immunosupresyjnym jest metotreksat, ale stosuje się go tylko w leczeniu postaci przewlekłej choroby w celu przedłużenia remisji. Może powodować niedobory folianów, dlatego stosuje się go równolegle z suplementacją kwasem foliowym. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leki biologiczne Innowacyjną metodą leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest terapia biologiczna. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego lekami biologicznymi? Leczenie polega na zastosowaniu preparatów pozwalających na bezpośrednią ingerencję w proces zapalny. Leki biologiczne to najczęściej przeciwciała skierowane przeciwko cytokinom, receptorom cytokin lub komórkom układu immunologicznego. Najpopularniejszym lekiem biologicznym, dostępnym również w Polsce, jest infliksymab. Leki biologiczne nie są jednak pozbawione wad. Wśród objawów niepożądanych można wymienić: gruźlicę, niewydolność krążenia, anafilakcję, chorobę posurowiczą czy choroby z autoagresji. Na rynku pojawiają się innowacyjne leki biologiczne bez działań niepożądanych, które dają nadzieję na efektywne leczenie WZJG. WZJG – leczenie chirurgiczne Chirurgiczne leczenie WZJG jest ostateczną metodą terapeutyczną u pacjentów niereagujących na leczenie farmakologiczne oraz z ciężkimi powikłaniami choroby. Współczesna chirurgia pozwala na zwiększenie komfortu i jakości życia osób zmagających się z ciężką postacią wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Decyzja o leczeniu operacyjnym jest jedną z najtrudniejszych w leczeniu WZJG. Mimo realnych korzyści, powszechny jest brak akceptacji leczenia chirurgicznego przez pacjentów, nawet wobec ewidentnych wskazań medycznych, w obawie przed koniecznością wytworzenia stomii. Zabiegi operacyjne są niezbędne w przypadku takich powikłań jak: zapalenie otrzewnej, pęknięcie ściany jelita, ropnie, przetoki i krwotoki. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego operacyjnie? Leczenie chirurgiczne polega na kolektomii z wytworzeniem zbiornika jelitowego, czyli częściowe lub całkowite usunięcie jelita grubego z wytworzeniem stomii (wyprowadzenie światła jelita na powierzchnię brzucha, umożliwiające wydalanie treści jelitowej). Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leki przeciwbólowe Poważnym problemem są same dolegliwości bólowe przebiegu WZJG. Dlatego często pomocniczo stosuje się również leki łagodzące ból, jednak ich długotrwałe zażywanie jest niekorzystne dla zdrowia, dlatego należy dążyć do jak najrzadszego ich przyjmowania. Dużo ważniejsze jest doprowadzenie do remisji choroby poprzez stosowanie skutecznej farmakoterapii wraz z odpowiednią dietoterapią i ewentualną psychoterapią. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelit wspomagając terapię środkami przeciwbólowymi? Rozkurczowe leki na wrzodziejące zapalenie Leki rozkurczowe, czyli tzw. spazmolityki, mają na celu hamowanie perystaltyki jelit. Należą do nich takie farmaceutyki, jak: drotaweryna, buscopan, mebeweryna. Niekontrolowane stosowanie może mieć działanie niekorzystne, ponieważ nadmierne spowolnienie perystaltyki jelit w ostrych rzutach choroby może doprowadzić do poważnych powikłań, np. toksycznego rozdęcia jelita. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – leki z grupy NLPZ Leki z grupy NLPZ są często stosowane w łagodzeniu bólów jelitowych i dolegliwości pozajelitowych w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Nie zaleca się jednak ich częstego stosowania, ponieważ mogą mieć niekorzystny wpływ na proces leczenia. Z jednej strony są skuteczne w leczeniu bólu, a z drugiej strony ich długotrwałe stosowanie może wywołać u osób chorych na WZJG zaostrzenie objawów. Opioidy w leczeniu WZJG Jak wynika z doniesień literaturowych, wielu pacjentów cierpiących na nieswoiste choroby zapalne jelit otrzymuje przeciwbólowe leki opioidowe – około 5-13% chorych leczonych ambulatoryjnie oraz około 70% pacjentów hospitalizowanych. Należy jednak unikać przyjmowania leków opioidowych jako środków wspomagających leczenie WZJG. Ich przyjmowanie niesie ze sobą ryzyko uzależnienia oraz może powodować skutki uboczne: nudności, wymioty, zaburzenia motoryki, zaparcia, niedrożność jelit. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego leczenie ziołami Chorzy na wrzodziejące zapalenie jelita grubego mogą także stosować leczenie naturalne, które w głównej mierze opiera się na odpowiedniej diecie i leczeniu ziołami. Szczególnie polecane są preparaty z aloesu. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego, stosując wspomagająco preparaty z aloesu? Pacjent z WZJG, po konsultacji z lekarzem, może przyjmować rozcieńczony wyciąg z aloesu przez ustalony okres czasu. Terapia aloesem, regeneruje błonę śluzową żołądka i jelit, reguluje procesy trawienia, łagodzi wzdęcia i kolki, neutralizuje kwas solny, zmniejsza aktywność bakterii gnilnych. Dietetyczne leczenie WZJG Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego stosując odpowiednią dietę? Żywienie w WZJG przy słabo lub średnio nasilonych objawach nie wymaga dużych wyrzeczeń. Należy przyjmować 5-7 małych objętościowo, pełnowartościowych posiłków w ciągu dnia. Dieta przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego powinna być lekkostrawna, zwłaszcza w okresach nasilenia objawów. Osoby z WZJG przez całe życie powinny unikać pokarmów tłustych, wysoko przetworzonych oraz ostrych. Należy natomiast zwiększyć ilość przyjmowanego białka oraz kalorii. Przy ciężkich objawach choroby jelit konieczne może okazać się wprowadzenie diety lekkostrawnej płynnej, która ma na celu oszczędzanie podrażnionych jelit. W skrajnych przypadkach wrzodziejące zapalenie jelita grubego wymaga hospitalizacji i wprowadzenia żywienia dożylnego oraz uzupełniania poziomu elektrolitów. Terapie psychologiczne w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego Wpływ czynników emocjonalnych na odczuwanie bólu znany jest w psychologii i medycynie od dawna. Ma to związek z udziałem ośrodkowego układu nerwowego w odczuwaniu bólu i jego modulacji. Dlatego coraz częściej u osób z wrzodziejącym zapaleniem jelit, które cierpią na przewlekłe dolegliwości bólowe, stosuje się interwencje psychologiczne, takie jak: terapia kognitywno-behawioralna, psychoterapia psychodynamiczna, techniki relaksacyjne, techniki radzenia sobie ze stresem, hipnoterapia. Skuteczne jest również włączenie leków przeciwdepresyjnych. Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego za pomocą antydepresantów? Leki te, podawane są w znacznie niższych dawkach niż w depresji, skutecznie zmniejszają odczuwanie bólu występującego w obrębie układu pokarmowego. Wśród leków przeciwdepresyjnych używanych w nieswoistych chorobach zapalnych jelit, szczególne zastosowanie mają trójcykliczne antydepresanty (TCA), takie jak amitryptylina, imipramina i dezypramina – mają najlepiej udokumentowane działanie przeciwbólowe i potencjalne działanie przeciwzapalne. Chorujesz na WZJG i poszukujesz nowej skutecznej terapii? Centrum Medyczne Synexus zaprasza pacjentów ze zdiagnozowanym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego na bezpłatną konsultację lekarską. Pacjenci mogą zyskać szansę na zakwalifikowanie się do badań klinicznych innowacyjnych leków na WZJG. Lek. Michał Dąbrowski Źródła: Radwan P., Leczenie bólów brzucha w nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Gastroenterologia Kliniczna 2016, tom 8, nr 4, 113–118.